10
Di haga heetugi di king ahina o Sheba
(2-Chronicles 9.1-12)
Di king ahina o Sheba gu longono ia di hai o di King Solomon, di dele dono ingoo mo dono hagalaamua go tenua, gei mee gaa hana gi Jerusalem belee hagamada a mee gi ana heeu haingadaa.* Matthew 12.42; Luke 11.31 Mee ne laha mai ana hagabuulinga dangada hagamaamaa, mono ‘camel’ gu hagauda ginai nia mee haga kala meegai, mo nia mee laagei ‘jewel’, mono hagabae goolo. Di madagoaa o mee ne heetugi gi Solomon, mee ga heeu gi mee ana heeu huogodoo ala e mee dana hagamaanadu. Solomon gu helekai gi nia heeu a maa huogodoo; deai dahi heeu e haingadaa dono haga donudonu ai Di king ahina o Sheba gu longono ia di kabemee o Solomon, gei gu gidee ia dana hale ne hau. Mee gu gidee nia meegai ala ne higi gi hongo teebele, nia gowaa ala e noho ai ana gau aamua, di hagatau humalia o digau ngalua o lodo dono hale king mo nadau goloo ‘uniform’ ala e ulu ai digaula, mo nia gahu o nia hege ala e madamada humalia i mee i nia hagamiami, mo nia tigidaumaha ala e hai go mee i lodo di Hale Daumaha. Malaa, nia mee aanei guu hai di ahina gi homouli ge goboina huoloo. Mee ga helekai gi King Solomon. “Agu mee ne hagalongo i dogu henua di hai o do kabemee le e donu huoloo! Gei au digi hagadonu loo gaa dae loo gi dogu hanimoi ga gidee au gi ogu golomada. Gei di baahi o nia mee aanei la digi hagi mai gi di au. Do kabemee mo do maluagina e koia e damana i nia mee ala ne hagi mai go nia daangada. E haadanga lamalia go oo lodo! E haadanga lamalia go au gau hai hegau ala e noho i do baahi i nia madagoaa huogodoo, e hagalongo gi au helekai kabemee! Hagaamuina Dimaadua go doo God! Mee gu hagi aga dono manawa tenetene adu gi di goe i dana dugu goe gii hai di king Israel. Mai i dono aloho i Israel dela e hana hua beelaa, malaa, Mee guu hai goe gi king belee madamada humalia nnaganoho mo di tonu.”
10 Mee guu wanga gi King Solomon ana kisakis ala ne gaamai koia: nia pauna goolo e hiwa mana (9,000) mono mee haga kala meegai, mono mee laagei e logowaahee. Nia mee haga kala meegai ala ne wanga gi mee, la koia e logo huoloo i nia mee ala ne wanga go digau ala i golo.
11 (Nia wagabaalii Hiram ala ne gaamai nia goolo mai Ophir, gu gaamai labelaa nia laagau ‘juniper’ mono mee laagei ‘jewel’. 12 Solomon e hai hegau gi nia laagau aanei e hai nia abaaba i lodo di Hale Daumaha mo i lodo dono hale, gei e hau labelaa nia ‘harp’ mo nia ‘lyre’ ang gi nia daangada huwa daahili. Nia laagau la nia laagau ‘juniper’ ala koia e kaedahi e humalia i nia laagau ala ne gaamai gi Israel, deai nia mee beelaa ne kila mai nomuli ai.)
13 King Solomon guu wanga gi di king ahina o Sheba nia mee huogodoo a mee ala ne madau, mo nia mee huogodoo ala e wanga kisakis. Ga nomuli, gei di king ahina mo ana daangada hagamaamaa ga hagatanga gaa hula gi muli gi Sheba.
Di maluagina di king go Solomon
(2-Chronicles 9.13-28)
14 Nia ngadau huogodoo King Solomon e kumi baahi nua nia dane goolo e madalua maa lima, 15 e haga puni gi nia dagitedi ala e hui go digau huihui mee, mo nia wiini mai nia mee ne huihui, mo nia hui e wanga gi mee mai nia king o digau Arabia, mo mai nia gobinaa o nia henua o Israel. 16 Solomon guu hai ana mee duuli llauehe e lua lau, gei guu hii nia maa gi nia goolo, nia pauna madangaholu maa lima. 17 Mee guu hai labelaa ana mee duuli lligi e dolu lau, guu hii gi nia goolo holongo nia pauna e haa. Mee ne dugu nia mee duuli huogodoo i lodo di Ruum o di Waa laagau ‘cedar’ o Lebanon.* “Di Ruum o di Waa laagau ‘cedar’ o Lebanon” Di ruum deenei le e hai be di waa laagau, idimaa i lodo di ruum damana deenei la nogo iai nia duludulu e logo ala ne hai gi nia laagau ‘cedar’ ala ne gaamai i Lebanon.
18 Mee guu hai labelaa dana lohongo damana. Baahi di maa e hii gi nia ‘ivory’, gei nia gowaa ala i golo e hii gi nia goolo madammaa. 19-20 Di lohongo king iai nia habodo e ono e haga tau aga gi di maa. Nia mada o nia habodo aalaa huogodoo iai nia ada laion, huogodoo e madangaholu maa lua. I tua di lohongo la di ada libogo kau daane. I taalinga o nia lima e lua di lohongo la nia ada laion. Deai di king ne hai dono lohongo king beelaa ai.
21 Nia ibu inuinu Solomon huogodoo la ne hai gi nia goolo, gei nia goloo be nia pileedi mono mee ala i lodo di “Ruum o di Waa laagau ‘cedar’ o Lebanon” la ne hai gi nia goolo madammaa. Nia silber hagalee hai hegau ginai, nia maa hagalee dahidamee loo i di madagoaa Solomon. 22 Mee ana wagabaalii ala e deledele i di moana madalia nia wagabaalii a Hiram. Nia ngadau dagi dolu, gei nia wagabaalii ga lloomoi, ga gaamai nadau goolo, silber, ‘ivory’, nia manu ‘ape’, mono ‘monkey’.
23 King Solomon koia gu maluagina ge koia e kabemee i nia king ala i golo. 24 Nia daangada o henuailala huogodoo gu hiihai e lloomoi e hagalongo gi di kabemee a God ne wanga gi mee. 25 Huogodoo ala ne lloomoi e gaamai nadau wanga dehuia gi mee: nia mee ala ne hai gi nia silber mono goolo, nia gahu laa daha, nia goloo dauwa, nia mee haga kala meegai, nia hoodo mono hoodo ‘donkey’. Di mee deenei e hai i nia ngadau huogodoo ala e hagadau.
26 Solomon guu hai ana gau dauwa, nadau waga hongo henua e mana maa haa lau (1,400) ge madangaholu maa lua mana (12,000) hoodo. Hunu maa e dugu i Jerusalem, gei nia mee ala i golo e dugu i nia waahale ala i golo.* 1-Kings 4.26 27 I dono madagoaa king, nia silber guu logo huoloo i Jerusalem guu hai be nia hadu, gei ogo nia laagau ‘cedar’ gu logowaahee be nia balu laagau ‘sycamore’ i nia dono nia dama gonduu o Judah.* Deuteronomy 17.17 28 Nia gau ngalua di king e madamada humalia di hai dela e gaamai nia hoodo mai i Musri mo Cilicia, Musri mo Ciliciaaanei la nia guongo i Asia ala e huihui nia hoodo i di madagoaa o Solomon nogo king. * Deuteronomy 17.16 29 mo di gaamai nia waga hongo henua mai Egypt. Digaula e hui gi daha nia hoodo mono waga hongo henua gi nia king o digau Hittite mo Syria. Di hui di waga hongo henua nia baahi silber e ono lau, gei di hui di hoodo e lau madalima.

*10.1: Matthew 12.42; Luke 11.31

*10.17: “Di Ruum o di Waa laagau ‘cedar’ o Lebanon” Di ruum deenei le e hai be di waa laagau, idimaa i lodo di ruum damana deenei la nogo iai nia duludulu e logo ala ne hai gi nia laagau ‘cedar’ ala ne gaamai i Lebanon.

*10.26: 1-Kings 4.26

*10.27: Deuteronomy 17.17

10.28: Musri mo Ciliciaaanei la nia guongo i Asia ala e huihui nia hoodo i di madagoaa o Solomon nogo king.

*10.28: Deuteronomy 17.16