JUDGES
Di Beebaa o Digau Hai gabunga
Di haga modongoohia:
Di Beebaa o Digau Hai gabunga la go nia kai o di madagoaa o Israel, i mehanga di kumi o Canaan mo di dagi a Israel go nia king. Nia kai aanei le e helekai i digau haga mataane ala e haga ingoo bolo “Digau hai gabunga”. Digau dogologo i digaula la nia dagi dauwa, hagalee digau hai gabunga. Tangada e dahi dela koia gu iloo nia daangada la go Samson, ana mee nogo hai la guu hihi i lodo nia mada e 13 gaa hana gi di mada e 16.
Di agoago hagalabagau o di beebaa deenei la go di hagahumalia digau Israel dela nogo geweinga hua i di nadau manawa dahi ang gi God, gei di nadau de hagalongo le e hidi mai ai di hagahuaidu mo di manawa gee i nia madagoaa huogodoo. Malaa, di hai i golo dela e mada hagalabagau, ma e aha maa digau Israel la ga de hagalongo, ge di huaidu haga manawa gee la gaa tale ang gi digaula, gei ogo God le e benebene ana daangada i nadau madagoaa huogodoo ma gaa huli gi daha mo nadau ihala, ga huli anga labelaa gi Mee.
Di hagahonu di beebaa deenei:
Nia hai hagalabagau gaa tugi gi di made o Joshua (1.1—2.10)
Digau hai gabunga o Israel (2.11—16.31)
Nnagadilinga hai hagalabagau (17.1—21.25)
1
Nia madawaawa Judah mo Simeon guu kumi Adonibezek
I muli di made Joshua, digau Israel ga heeu gi Dimaadua, “Ma go di madawaawa behee i gimaadou ala e hula matagidagi e heebagi gi digau Canaan?”
Dimaadua ga helekai, “Di madawaawa Judah e hana matagidagi. Au gaa wanga gi digaula gi dagia tenua deelaa.”
Nia daangada o Judah ga helekai gi nia daangada o Simeon, “Lloomoi dalia gimaadou gi tenua dela gu dugu mai gi gimaadou, gei gidaadou ga heebagi ngaadahi gi nia daangada o Canaan. Gei gimaadou gaa hula dalia goodou gi tenua dela gu dugu adu gi goodou.” Malaa, go nia madawaawa Simeon mo Judah gaa hula ga heebagi ngaadahi. Dimaadua guu hai digaula gi aali i digau Canaan mo Perizzite, gu haga magedaa nadau daane e madangaholu mana (10,000) i Bezek. Digaula gaa gida Adonibezek i golo ga heebagi gi mee. Mee gaa lele gi daha, gei digaula ga waluwalu a mee gaa kumi gaa tuu gi daha ono madaalima mmaadua mono madaawae mmaadua. Adonibezek ga helekai, “Nia king e madahidu guu tuu gi daha nadau madaalima mono madaawae mmaadua nogo ogoogo nadau meegai monnono i lala dagu deebele. Dolomeenei God gu hai mai gi di au dagu hai nogo hai gi digaula.” Gei mee guu lahi gi Jerusalem gaa made i golo.
Di madawaawa Judah guu kumi Jerusalem mo Hebron
Nia daangada o Judah gu heebagi gi Jerusalem guu kumi di maa. Digaula gu daaligi ono daangada gii mmade, guu dudu di waahale. Muli di mee deenei ne hai, digaula gaa hula ga heebagi gi digau Canaan ala e noho i nia guongo gonduu, mo i tomo nia gonduu, mo i nia gowaa maangoo i baahi ngaaga. 10 Digaula gaa hula belee heebagi gi digau Canaan ala e noho i lodo di waahale Hebron, dela nogo haga ingoo bolo Kiriath-Arba. Digaula ga haga magedaa nia madahaanau o Sheshai, Ahiman, mo Talmai.
Othniel guu kumi di waahale Debir
(Joshua 15.13-19)
11 Nia daane o Judah ga hagatanga mai i golo, gaa hula belee heebagi gi di waahale Debir, dela nogo haga ingoo bolo Kiriath-Sepher. 12 Tangada e dahi i digaula go Caleb ga helekai, “Au gaa wanga dagu dama ahina go Achsah e lodo gi tangada ma gaa kumi di waahale go Kiriath-Sepher.” 13 Othniel, tama daane ni tuaahina daane Caleb dulii go Kenaz, gaa kumi di waahale, gei Caleb gaa wanga dana dama ahina go Achsah gi lodo ginai. 14 Di laangi ne hai taga hai lodo, Othniel gaa hai gi tama ahina gi madau ina di gowaa gi dono damana. Tama ahina gaa doo gi lala mo dana manu ‘donkey’, gei Caleb ga heeu gi mee be di maa di aha dela e hiihai gineia. 15 Tama ahina ga helekai, “Au e hiihai gi hunu madapua wai. Di gowaa ne gaamai kooe le e maangoo.” Gei Caleb gaa wanga gi mee nia monowai uwa aga i bahi i nua mo i bahi i lala.
Nia maaloo nia madawaawa Judah mo Benjamin
16 Di hagadili o tamana di lodo Moses go tangada Kenite, guu hula dalia digau o Judah mai Jericho, di waahale o di waa niu, gaa hula gi lodo di anggowaa i bahi i ngaaga o Arad i Judah. Digaula gaa noho i golo i baahi digau Amalek.
17 Nia daane Judah guu hula dalia nia daane Simeon, gei digaula gu haga magedaa digau Canaan ala nogo noho i lodo di waahale Zephath. Digaula gu haga halauwa di waahale deelaa, gu oho di maa, gu haga ingoo di maa bolo Hormah.* Hormah: di ingoo deenei dono hadinga i nnelekai Hebrew boloo, “Gu oho” 18-19 Dimaadua gu hagamaamaa nia daane Judah, gei digaula gu hai mee gi nia gowaa gonduu. Gei digaula digi gumidia Gaza, Ashkelon be go Ekron, mo nia gowaa i ono daha. Digau Judah e deemee di hagabagi digaula gi daha, idimaa digau aanei ala e noho i tongotai la iai nadau kulumaa dauwa baalanga.
20 Hebron la ne wanga gi Caleb, gii hai be nnelekai Moses ne hai, gei mee gu hagabagi nia madahaanau e dolu i di hagadili ni Anak. Di hagadili ni Anak la digau llauehaa huoloo (Numbers 13.28) 21 Gei nia daane di madawaawa Benjamin digi hagabagia digau Jebus ala nogo noho i Jerusalem, gei digau Jebus guu noho hua igolo dalia nia daangada o Benjamin.* Joshua 15.63; 2-Samuel 5.6; 1-Chronicles 11.4
Nia madawaawa Ephraim mo Manasseh guu kumi Bethel
22-23 Nia madawaawa Ephraim mo Manasseh ne hula ga heebagi gi di waahale go Bethel, dela nogo haga ingoo bolo Luz, gei Dimaadua gu hagamaamaa digaula. Digaula gu hagau nadau gau halahala mee hagammuni gi di waahale, 24 gaa mmada gi tangada e hagatanga gi daha mo di waahale, ga helekai gi mee, “Hagia mai di hai e ulu ai gi di waahale, gei gimaadou ga hagalee daaligi goe.” 25 Taane deelaa ga hagi anga gi digaula, gei nia daangada o Ephraim mo Manasseh ga daaligi nia daangada huogodoo i lodo di waahale, taane hua deelaa mo dono madahaanau digi daaligidia. 26 Nomuli gei taane deelaa gaa hana gi tenua digau Hittite, gaa hau dana waahale ga haga ingoo bolo Luz.
Nia daangada ala digi hagabagia go digau Israel
27 Di madawaawa Manasseh digi hagabagia nia daangada ala nogo noho i lodo nia waahale go Beth-Shan, Taanach, Dor, Ibleam, Megiddo mo nia waahale i nadau baahi, gei digau Canaan e noho hua igolo. 28 Di madagoaa digau Israel ne mada maaloo mai, digaula gaa hono digau Canaan gi ngalua ang gi ginaadou, gei digau Israel digi hagabagia digaula huogodoo gi daha.* Joshua 17.11-13
29 Di madawaawa Ephraim digi hagabagia digau Canaan ala nogo noho i lodo di waahale go Gezer, gei digau Canaan e noho hua igolo dalia digau Israel.* Joshua 16.10
30 Di madawaawa Zebulun digi hagabagia nia daangada ala nogo noho i lodo nia waahale go Kitron mo Nahalal. Nia daangada a Zebulun guu noho ginaadou mo digau Canaan, guu hono digau Canaan gi ngalua ang gi ginaadou.
31 Di madawaawa Asher digi hagabagia digau ala nogo noho i nia waahale go Acco, Sidon, Ahlab, Achzib, Helbah, Aphek mo Rehob. 32 Nia daangada Asher guu noho ginaadou mo digau Canaan i digaula digi hagabagia gi daha.
33 Di madawaawa Naphtali digi hagabagia nia daangada ala nogo noho i nia waahale go Beth-Shemesh mo Beth-Anath. Nia daangada a Naphtali guu noho ginaadou mo digau Canaan, guu hono digau Canaan gi ngalua ang gi ginaadou.
34 Digau Amor guu hono di madawaawa Dan gii noho nia gowaa gonduu, digi dumaalia gi digaula gi lloo iha gi di gowaa baba. 35 Digau Amor nogo noho hua igolo i Aijalon, Shaalbim mo i di Gonduu Heres, gei nia madawaawa Ephraim mo Manasseh e daahi hua digaula i lala nadau haganoho, mo di hono digaula gi ngalua ang gi ginaadou.
36 Taalinga tenua digau Edom i bahi i ngeia o Sela le e hana laa hongo di Ala Nnoonua o Akrabbim.

*1.17: Hormah: di ingoo deenei dono hadinga i nnelekai Hebrew boloo, “Gu oho”

1.20: Di hagadili ni Anak la digau llauehaa huoloo (Numbers 13.28)

*1.21: Joshua 15.63; 2-Samuel 5.6; 1-Chronicles 11.4

*1.28: Joshua 17.11-13

*1.29: Joshua 16.10