JOHN
Di Longo Humalia John
Di haga modongoohia:
Di Longo Humalia John e haga modongoohia bolo Jesus la go Nnelekai a God e dee odi, gu hai tangada guu noho i tadau baahi. Di beebaa deenei e helekai bolo di Longo Humalia deenei ne hihi bolo digau ala gaa dau di maa, ga hagadonu bolo Jesus la go di Mesaia, go Tama a God, dela guu lawa di hagababa. Mai nadau hagadonu a Mee, digaula ga hai mee gi di mouli. (20.31)
Taamada di beebaa deenei e haga modongoohia bolo Jesus go Nnelekai a God e dee odi. Di Longo Humalia deenei e helekai nia hagadilinga mogobuna ala e haga modongoohia bolo Jesus go Tama Hagamouli a God dela guu lawa di hagababa i mua loo. Nia agoago ala e hai nomuli, le e haga modongoohia hua di mouli o nia mogobuna aalaa. Di mada e 1 gaa hana gi di mada e 12 le e haga modongoohia aga hunu gau ala gu hagadonu a Mee. Di mada e 13 gaa hana gi di mada e 17 le e helehelekai di hagadaubuni o Jesus mo ana dama agoago i di boo dela ne kumi iei Mee, mo ana helekai hagatogomaalia ge hagamahimahi digaula i mua dono daudau gi di loobuu. Gei nia mada ala muliagi di beebaa deenei, la go di haga modongoohia Jesus ne galabudi, ga gabunga i di gowaa hai gabunga, ga daudau, ga mouli aga, mo ono haga gida gi ana dama agoago i muli dono mouli aga.
Di Longo Humalia John le e haga modongoohia di wanga dehuia o di mouli dee odi mai i Christ, di wanga dehuia dela e daamada dolomeenei, gei e wanga gi digau ala e hagadonu bolo Jesus la go di ala, go di tonu mo di mouli (14.6). John ne hai ana mee haingoohia e logo ala gu wouwou iei nia daangada huogodoo i nia ada o nia agoago baahi gi di hagataalunga, be di hai o nia wai, palaawaa, di maalama, di hagaloohi siibi mo ana siibi, mo di laagau ‘grape’ mo ono huwa.
Di hagahonu di beebaa deenei:
Taamada di beebaa deenei (1.1-18)
John Babdais mo nia dama agoago a Jesus matagidagi (1.19-51)
Nnegau a Jesus i baahi digau dogologo (2.1—12.50)
Nia laangi haga muliagina o di mouli o Jesus (13.1—19.42)
Di mouli aga mo di haga gidagida o Tagi (20.1-31)
Di hagaodi o di beebaa deenei Jesus gu haga gida i Galilee (21.1-25)
1
“Nnelekai” o di mouli
“Nnelekai” la gu i golo i taamada. “Nnelekai” la gu i baahi o God, gei “Nnelekai” la go God. “Nnelekai” gu i baahi o God mai loo i taamada. God ne hai nia mee huogodoo mai i Mee, di mee e dahi ne hai laa daha mo Mee ai. “Nnelekai” lago taamada di mouli, gei di mouli deenei la gu haga maalama nia daangada. Di maalama e maahina i lodo di bouli, gei di bouli le e deemee di haga bouli di maalama.
God ne hagau mai dana daane kae hegau, dono ingoo go John.* Matthew 3.1; Mark 1.4; Luke 3.1-2 Mee ne hanimoi belee haga modongoohia gi nia daangada di maalama, bolo digaula ga longono ga hagadonu. Mee hagalee go di maalama, gei Mee ne hanimoi belee haga modongoohia di maalama. Di maalama deenei le e donu, dela e hanimoi gi henuailala e haga maalama nia daangada huogodoo.
10 “Nnelekai” gu i henuailala. God ne hai henuailala mai i Mee, gei digau henuailala e de iloo a Mee. 11 Mee ne hanimoi gi dono henua donu, gei ana daangada donu digi benebene a Mee. 12 Gei hunu ginaadou gu hagadonu, gu benebene a Mee, gei Mee gu dugu ang gi ginaadou di tonu bolo gii hai nia dama ni God. 13 Digaula hagalee ne hai nia dama ni God mai nadau haanau be mai di hiihai o tangada, gei mai baahi o God. 14 “Nnelekai” la guu hai tangada, guu noho i tadau baahi, gidaadou gu gidee ono madamada e honu i tumaalia mo di tonu, di madamada ne kae go Mee, go Tama hua e dahi, mai baahi dono Damana.
15 John e haga modongoohia aga a Mee, e wolowolo, “Deenei Taane dela nogo helehelekai iei au bolo e hanimoi i ogu muli, e koia e aamua i di au, idimaa Mee guu i golo i mua dogu haanau.”
16 Mai di honu o dono dumaalia, Mee gu hagahumalia gidaadou huogodoo gi muli. 17 God ne wanga gi Moses Nnaganoho, gei tumaalia mo di tonu ne lloomoi i baahi o Jesus Christ. 18 Tangada ne mmada gi God ai. Tama a God hua e dahi dela e hai be God, e noho i baahi o Tamana, e haga modongoohia aga a God gi iloo nia daangada.
Nia agoago a John Babdais
(Matthew 3.1-12; Mark 1.1-8; Luke 3.1-18)
19 Digau aamua o Jew i Jerusalem ga hagau nadau gau hai mee dabu, mono gau Levi gi John belee heeu gi mee, “Goe koai?”
20 John digi de hiihai di helekai gi nia heeu digaula. Mee ga helekai haga madammaa, “Au hagalee go di Mesaia.”
21 Digaula ga heeu labelaa, “Malaa, goe koai? Go Elijah?”
John ga helekai gi digaula, “Deeai, au hagalee go mee.”
Digaula ga heeu, “Goe di Soukohp* di Soukohp: Digau o Jew e hagadonu bolo dahi soukohp ga hanimoi e haga iloo di Mesaia ga hoohoo ga hanimoi (Deuteronomy 18.15,18; Malachi 4.5)?”
Gei mee ga helekai, “Deeai.”
22 Digaula ga helekai gi mee, “Hagia mai goe koai, gimaadou belee hai gii kae madau helekai gi muli gi digau ala ne hagau mai gimaadou. Malaa goe la ga helekai bolo aha i di goe?”
23 John ga helekai i telekai soukohp Isaiah,
“Au go di lee o tangada dela e wolowolo
i lodo di anggowaa boloo:
Haga huudonu ina di ala o Dimaadua e haele ai!”* Isaiah 40.3
24 Digau kae hegau aanei la ne hagau mai go nia Pharisee, 25 ga heeu gi John, “Maa goe hagalee go di Mesaia, be go Elijah, be go di Soukohp, malaa goe e aha dela e haihai au babdais?”
26 John ga helekai, “Au e hai agu babdais gi nia wai. Tangada i golo i godou lodo, goodou e de iloo. 27 Mee e hanimoi i ogu muli, gei au hagalee tau loo bolo e wwede nia suudi o Maa.”
28 Nia mee huogodoo aanei la ne hai i Bethany i di baahi gi dua di monowai Jordan, di gowaa nogo hai nia babdais a John.
Tama siibi a God
29 Di laangi nomuli, gei John gaa mmada gi Jesus e hanimoi, geia ga helekai, “Deenei Tama siibi a God, dela e daa gi daha nia huaidu o digau henuailala. 30 Deenei Tangada nogo helehelekai iei au boloo, ‘Tangada dela e hanimoi i ogu muli, le koia e aamua i di au, idimaa, Mee gu i golo i mua dogu haanau.’ 31 Au digi iloo a Mee, gei au ne hanimoi belee hai agu babdais gi nia wai, belee haga modongoohia a Mee gi digau Israel.”
32 Deenei di haga modongoohia a John ne hai, “Au guu mmada gi di Hagataalunga e haneia i di langi gadoo be di mwuroi gi hongo o Mee. 33 Gei au digi modongoohia bolo ma go Mee. Malaa God, dela ne hagau mai au belee hai agu babdais gi nia wai, la ne helekai mai boloo, ‘Goe gaa mmada gi di Hagataalunga ga haneia gi hongo Taane, deelaa go Mee e hai ana babdais gi di Hagataalunga Dabu.’ ” 34 John ga helekai, “Au gu gidee au, au e hagi adu gi goodou, Mee go Tama a God.”
Nia dama agoago a Jesus matagidagi
35 Di laangi nomuli, John nogo duu labelaa i golo mo ana dama agoago dogolua. 36 Di madagoaa hua a mee ne gidee Jesus e haele i golo, gei mee ga helekai, “Deelaa Tama siibi a God.”
37 Nia dama agoago dogolua ne longono a mee ne helekai beenei, gaa hula i muli o Jesus. 38 Jesus gaa huli gi muli, ga gidee meemaa e daudalia Ia, ga heeu, “Goolua e halahala di gulu aha?”
Meemaa ga helekai, “Rabai, Goe e noho i hee?” (Telekai “Rabai” dono hadinga bolo “Tangada Agoago”)
39 Gei Mee ga helekai, “Lloomoi, mmada.” Gei meemaa gaa hula i muli o Mee, ga gidee di gowaa dela e noho iei Mee, gaa noho di laangi deelaa i baahi o Mee (di madagoaa deelaa, la i muli di oodee, holongo di laa e haa).
40 Tangada e dahi i meemaa go Andrew, tuaahina daane o Simon Peter. 41 Andrew ga limalima di gidee dono duaahina go Simon Peter, ga helekai gi mee, “Gimaua gu gidee di Mesaia.” (Telekai deenei dono hadinga bolo “Christ.”) 42 Gei mee gaa lahi a Simon gi Jesus.
Jesus ga mmada adu gi mee, ga helekai, “Do ingoo go Simon, tama a John. Goe ga haga ingoo bolo Cephas.” (Di ingoo bolo Peter, dono hadinga bolo “Di hadugalaa.”)
Jesus e gahi a Philip mo Nathanael
43 Di laangi nomuli, gei Jesus gu maanadu, bolo Ia gaa hana gi Galilee. Mee ga gidee ia Philip, ga helekai gi Mee, “Hanimoi i ogu muli.” 44 (Philip tangada Bethsaida, di waahale dela e noho ai a Andrew mo Peter). 45 Philip ga gidee ia Nathanael, ga helekai gi mee, “Gimaadou gu gidee Tangada a Moses dela ne hihi ono helekai gi lodo di Beebaa Haganoho, nia soukohp labelaa guu hihi i Mee. Mee go Jesus, go di tama a Joseph tangada o Nazareth.”
46 Nathanael ga heeu, “Ma di mee humalia i golo e mee di gila aga i baahi Nazareth?”
Philip ga helekai, “Hanimoi, mmada.”
47 Di madagoaa Jesus ne gidee Nathanael e hanimoi, ge Ia ga helekai i mee, “Deenei tangada donu o Israel, ono hala ai!”
48 Nathanael ga heeu gi Mee, “Goe e iloo au di aha?”
Jesus ga helekai gi mee, “Au gu gidee goe nogo i lala di laagau ‘fig’ i mua Philip ne gahigahi goe.”
49 Nathanael ga helekai, “Tangada Agoago, Goe go Tama a God, di King o Israel!”
50 Jesus ga helekai, “Goe ne hagadonu i di Au ne helekai adu bolo Au gu gidee goe i lala di laagau ‘fig’? Goe ga gidee nia mee mada humalia i di mee deenei!” 51 Mee ga helekai gi digaula, “Au e hagi adu gi goodou di tonu, bolo goodou ga gidee di langi ga mahuge, gei nia gau di langi a God gaa hula gi nua ge e lloo ia gi lala i hongo Tama Tangada.”* Genesis 28.12

*1.6: Matthew 3.1; Mark 1.4; Luke 3.1-2

*1.21: di Soukohp: Digau o Jew e hagadonu bolo dahi soukohp ga hanimoi e haga iloo di Mesaia ga hoohoo ga hanimoi (Deuteronomy 18.15,18; Malachi 4.5)

*1.23: Isaiah 40.3

*1.51: Genesis 28.12