Ewe Pworausen Manau makkeen
Lukas
Kapas akom
I. Iten ei puk: Lukas, wewen ei it “Ewe eman mi saram”.
II. Chon makkei ei puk: Lukas, ewe sousafei.
III. Itelapemongen ei puk: Allükülükün pworausen manauen Jesus me ren ekewe chon eti.
IV. Kapas aüchean ei puk: Kot a ümöümöch ngeni aramas meinisin.
V. Masouen ei puk: Ei puk a afata pwe Jesus ewe Chon Amanau, Kot a pwon ngeni chon Israel, pwal i ewe Chon Amanau fän iten aramas meinisin. Lukas a pwärätä, pwe Jesus a kö ren Ngünmifel pwe epwe afalafala ewe Pworausen Manau ngeni ekewe chon wöüngau. Iei popun ei Pworausen Manau a pwärätä än Jesus tongei aramas mi nom lon sokopaten osupwang meinisin. Nge masouen ei puk a pwal pwärätä usun än aramas pwapwa, akaeuin lepoputän ei puk a apworausa usun än Jesus uputiu, pwal lesopolan lupwen Jesus a feitä läng. Ewe pworaus usun mämärilan me chöülan ewe mwichen chon lükülük me mürin än Jesus feitä läng Lukas a makkei lon ewe puken Föför.
A wor chomong pworaus lon ekewe kinikin 2 me 6 (usun a fen afat me fan) ra chök mak lon ei puk: Ewe pworaus usun än ekewe chon läng köl, usun än ekewe chon masen sip churi Jesus lupwen a uputiu, usun än Jesus nom lon ewe imwenfel leätin, pwal ekewe pworausen awewe usun ewe re Samaria me ewe Nau mi mwalechela. Lon unusen ei puk Lukas a tichikietiu usun aüchean iotek, ewe Ngünmifel, än ekewe fefin angang ngeni Jesus me än Kot amusala än aramas tipis.
VI Tettelin masouen ei puk:
Kapas akom 1.1-4
Än Johannes Soupapatais uputiu me än Jesus uputiu pwal lekükünüür 1.5–2.52
Än Johannes Soupapatais angang 3.1-20
Än Jesus papatais me an tolong lon sosot 3.21–4.13
Än Jesus angang lon Kalilea 4.14–9.50
Än Jesus sai seni Kalilea tori Jerusalem 9.51–19.27
Ewe amüchülan wiken än Jesus manau won fanüfan, lupwen an nom lon Jerusalem me an nom lon ekewe leni mi arap 19.28–23.56
Än Jesus manausefäl, an pwä ngeni aramas me an feitä läng 24.1-53
1
Kapas akom
1.1-4
Achengicheng en olowe Teofilus: Chomong aramas ra achocho le makkei pworausen ekewe mettoch mi fisitä lefilach. Ra makkeetiu usun met sia rongorong seni chokewe mi wesewesen küna ekei mettoch seni lepoputän o usun ar arongafeili ewe Pworausen Manau. Pokiten ngang won inisi üa küttafichi mettoch meinisin seni lepoputän, iei mine a mürina ngeniei ai üpwe makkei pworauser lon kokotöchün fänäsengesum, en ämäfen Teofilus. Üa föri ei, pwe kopwe silei allükülükün leten ekei mettoch ra fen aiti ngonuk.
Ewe chon läng Kapriel a aronga än Johannes Soupapatais epwe uputiu
1.5-25
Lon ewe fansoun, lupwen Herotes a king lon Jutea mi wor eman souasor itan Sakarias seni lon tettelin än Apia mwich. Iten pwülüan Elisapet, neminei eman mwirimwirin Aaron. 1.Kron 24.10 Ir me ruoman ra föri mine a pwüng mwen mesen Kot o aleasochisi än ewe Samol kewe allük me pwüüng meinisin. Nge esap wor nöür, pun Elisapet a rit, nge ir me ruoman ra fen pwal chinlapala.
Lon eu rän, lupwen a tori än Sakarias mwich pwe epwe angang, Sakarias a föri an angangen souasor mwen mesen Kot. Sakarias a fil lon pwüngün üttüt lon örünien pwüngün angangen ekewe souasor, pwe epwe keni apach mi pwokus won ewe rongen asoren ötüöt. Iei mine a tolong lon än ewe Samol imwenfel, 10 nge ewe mwichen aramas mi nom lükün ra iotek lupwen fansoun ewe apach mi pwokus a kek.
11 Iwe, eman nöün ewe Samol chon läng a pwä ngeni Sakarias, a ütä lepelifichin ewe rongen asoren ötüöt. 12 Lupwen Sakarias a küna ewe chon läng, a rükö o niuokus. 13 Nge ewe chon läng a üreni, “Kosap niuokus, Sakarias! Pun Kot a aüseling om iotek. Elisapet pwülüom we epwe pwopwo o nöüni eman ät, iwe, kopwe aita ngeni Johannes. 14 Iwe, kopwe pwapwa o mwanek ren, nge chomong repwe pwapwa lupwen epwe uputiu. 15 Epwe eman mwän mi lap mwen mesen ewe Samol. Esap tongeni ün wain are sakau, nge epwe ur ren Ngünmifel seni fansoun an uputiu. Num 6.3 16 Iwe, epwe aliwinisefäli chomong aramasen Israel ngeni ewe Samol ar we Kot. 17 I epwe akom mwen ewe Samol lon tufichin ewe Ngün me ewe manaman mi nom ren Elias. Epwe akulu leluken ekewe sam ngeni nöür o akulusefäli letipen ekewe aramas mi lükümach, pwe repwe eäni ekiekin ekewe chon pwüng. Pun epwe amolätä fän iten ewe Samol eu mwichen aramas mi amolöch.” Mal 4.5-6 18 Iwe, Sakarias a aisini ewe chon läng, “Ifa usun ai üpwe silei pwe met ka apasa epwe fis? Pun ngang eman mwän mi chinlap, nge ierin pwülüei ra chomong.” 19 Iwe, ewe chon läng a pölüeni, “Ngang Kapriel, ewe mi ü mwen mesen Kot. Kot a tinieito pwe üpwe kapas ngonuk o asile ngonuk ei pworaus allim. Tan 8.16; 9.21 20 Iei kopwe awemwöch, nge kosap chüen tongeni fos tori ewe rän ekei mettoch repwe fisitä, pun kosap lükü ai kewe kapas pwe repwe pwönüetä lon fansour.”
21 Iwe, ekewe aramas ra witiwiti än Sakarias epwe towu rer o ra weitifengeniir ren än Sakarias nomotam lon ewe imwenfel. 22 Lupwen Sakarias a towu ren ekewe aramas, esap chüen tongeni fos ngeniir. Iwe, ra mefi, pwe a wor künaan me lon ewe imwenfel, pun a chök pomwo ngeniir, nge esap chüen tongeni fos.
23 Lupwen fansoun an angang lon ewe imwenfel a wes, a liwiniti lenian. 24 Ekoch fansoun mürin Elisapet pwülüan we a pwopwo. Nge lon ükükün limu maram a opolong lon imwan, pun a apasa, 25 “Ewe Samol a föri ei ngeniei. Lon ekei rän a pwärala an ümöümöch ngeniei o ange seniei ai itengau lein aramas.”
Ewe chon läng Kapriel a aronga uputiuen Jesus
1.26-38
26 Iwe, lon awonuen maramen än Elisapet pwopwo, Kot a tinala ewe chon läng Kapriel lon ewe telinimwen Kalilea itan Nasaret 27 ren eman föpwül mi kofot ngeni eman mwän itan Josef, eman mwirimwirin Tafit. Iwe, iten ei föpwül Maria. Mat 1.18 28 Ewe chon läng a feito ren Maria o üreni, “Kinamwe epwe toruk! Ewe Samol a nom reöm, a pwal fokun afeiöchuk.” 29 Iwe, Maria a fokun rükö ren mine ewe chon läng a üreni o a ekieki lon lelukan usun wewen an kewe kapas. 30 Ewe chon läng a üreni, “Kosap niuokus, Maria, Kot a fokun ümöümöch ngonuk. 31 Nengeni, kopwe pwopwo o nöüni eman ät, iwe, kopwe aita ngeni Jesus. Mat 1.21 32 Ätei epwe lap, epwe iteni Nöün Kot ewe mi Unusen Tekia. Nge Kot, ewe Samol epwe amota won lenien motun king usun an we lewo Tafit. 33 I epwe nemeni ekewe mwirimwirin Jakop feilfeilachök, nge mwün esap fokun müchüla.” 2.Sam 7.12,13,16; Ais 9.7 34 Iwe, Maria a üreni ewe chon läng, “Ngang eman föpwül, esap wor pwülüei. Epwe ifa usun an epwe tongeni fis ei sokun ngeniei?” 35 Ewe chon läng a pölüeni, “Ngünmifel epwe feitiu womw, nge manamanen ewe mi Unusen Tekia epwe nom womw. Iei mine ewe mi pin epwe uputiu ngonuk, epwe iteni Nöün Kot. 36 Nengeni, märärum we Elisapet! Aramas ra apasa, pwe esap tongeni nöünöü, nge iei a tori awonuen maramen an pwopwo, nge inamwo ika a fokun chinlapala. 37 Pun esap wor och Kot esap tongeni.” Ken 18.14 38 Maria a apasa, “Nengeni, ngang nöün ewe Samol chon angang. Epwe fis ngeniei usun om apasa.” Iwe, ewe chon läng a feila seni Maria.
Maria a äämwa Elisapet
1.39-45
39 Mürin ekoch rän Maria a anükünük o feila fän pacheu ngeni eu telinimw won chukuchukutan ewe fanü Jutea. 40 Iwe, lupwen a tori ikenan, a tolong lon imwen Sakarias o a kapong ngeni Elisapet. 41 Nge lupwen Elisapet a rong ewe kapong seni Maria, ewe mönükol a mwökütüküt me lon lukan. Iwe, Elisapet a ur ren Ngünmifel 42 o a apasa fän leüömong, “Ka fokun feiöch me lein fefin meinisin, a pwal feiöch ewe mönükol kopwe nöünätiu. 43 Pwota a fis ngeniei ei mettoch mi amwarar, pwe inen ai Samol a feito rei? 44 Pun lon ewe chök otun üa rong om we kapong, ewe mönükol lon lukei a mwetemwet fän pwapwa. 45 Ka fokun feiöch, pun ka lükü pwe alon ewe Samol ngonuk epwe fis.”
Än Maria kölün mwareiti Kot
1.46-56
46 Iwe, Maria a apasa,
“Letipei a mwareiti ewe Samol,
47 Ngüni a pwapwa
pokiten Kot ai Chon Amanau,
48 pun a chechemeniei,
ngang nöün chon angang mi tekisoson.
Seni ei fansoun aramas meinisin
repwe aita ngeniei pwe ngang eman mi feiöch. 1.Sam 1.11
49 Pun Kot, ewe mi Unusen Manaman
a föri ekewe mettoch mi amwarar fän itei, itan a pin.
50 A pwärala an ümöümöch ngeni chokewe mi niuokusiti
seni eu pilon aramas tori eu pilon.
51 A aitiewu pöün mi manaman
o atoropasa chokewe mi lamalamtekia lon ar ekiek kana.
52 A asapwilatiu ekewe king mi wor maner
seni ar lenien motun king o atekiatai ekewe chon tekison. Hiop 5.11; 12.19
53 A amenemenöchü chokewe mi echik ren chomong mettoch mi mürina,
o tinala ekewe chon pisekisek fän ar asöülapö.
54 A apwönüetä an pwon ngeni ach kewe lewo
o alisi nöün we chon angang Israel.
55 A chechemeni an epwe pwärala an ümöümöch ngeni Apraham,
pwal ngeni mwirimwirin kana meinisin tori feilfeilachök.” Ken 17.7; 1.Sam 2.1-10
56 Iwe, Maria a nonom ren Elisapet lon ükükün ülüngat maram, mürin a pwal liwiniti lenian.
Johannes Soupapatais a uputiu
1.57-66
57 A tori fansoun än Elisapet epwe nöünöü, iwe, a nöünätiu eman ät. 58 Iwe, lupwen chon arun me aramasan kana ra rongorong pwe ewe Samol a fokun pwärala an ümöümöch ngeni Elisapet, ir meinisin ra fiti lon an pwapwa.
59 Nge lupwen a tori awaluen ränin ewe mönükol, ra feito pwe repwe eti ewe angangen sirkomsais. Iwe, ra mochen aita ngeni ewe mönükol iten saman we Sakarias. Lif 12.3 60 Nge inan we a apasa, “Apw, esap ina, epwe iteni Johannes.” 61 Iwe, ra üreni Elisapet, “Nge esap wor eman lein aramasom a iteni ei it.” 62 Mürin ra pomwo ngeni Sakarias semen ewe ät o aisini meni it i a mochen aita ngeni ewe ät. 63 Iwe, Sakarias a tüngor ngeniir pwe repwe uwato eu lenien mak, pwe epwe makkei ewe it won. Iwe, a makkei, “Epwe iteni Johannes.” Ir meinisin ra fokun mairü. 64 Lon ewe chök otun Sakarias a tongeni kapassefäl o a popuetä le mwareiti Kot. 65 Iwe, chon arun kewe ra uren niuokus, nge pworausen ekei mettoch a chöfetal lon unusen ewe fanü Jutea. 66 Iwe, aramas meinisin mi rongorong ei pworaus ra ekieki usun o aisfengen lefiler, “Met chök epwe le fis ngeni ei mönükol me mürin?” Pun a pwä pwe än ewe Samol manaman a nom won.
Än Sakarias kapasen osuni
1.67-80
67 Iwe, Sakarias semen Johannes a ur ren Ngünmifel o a apasatä an kei kapasen osuni:
68 “Ousipwe mwareiti ewe Samol, ewe Koten Israel!
Pun a feito pwe epwe alisi nöün aramas o angaseer.
69 A awora fän itach eman Chon Amanau mi manaman,
i eman mwirimwirin nöün chon angang Tafit.
70 A fen pwon me lomlom
ren nöün kewe soufos mi pin
71 pwe epwe amanaua kich seni chon oputach,
seni pöchökülen chokewe meinisin mi oputa kich.
72 A apasa pwe epwe pwäri an ümöümöch ngeni ach kewe lewo
o chechemeni an we pwon mi pin.
73 A pwon fän akapel
ngeni semelapach Apraham
74 pwe epwe amanauakich seni chon oputach o mwüt ngenikich
pwe sipwe angang ngeni, nge sisap niuokus,
75 sipwe pwal angang ngeni
lon pin me pwüng me mwen mesan lon ränin manauach meinisin.
76 Nge en, nei, kopwe iteni nöün Kot ewe mi Unusen Tekia soufos.
Kopwe akom mwen ewe Samol, pwe kopwe amolätä alan, Mal 3.1
77 kopwe pwal asile ngeni nöün aramas pwe repwe küna manau
ren ar küna amusamusen ar tipis kana.
78 Ach Kot a ümöümöch o lukpwetete.
Epwe awora ngenikich ewe Saramen Manau seni läng,
79 pwe epwe tinetiu won chokewe
mi nom lon rochopwak me nürün mäla,
epwe pwal emweni pechech
ngeni ewe alen kinamwe.”
80 Iwe, ewe semirit a mämäritä o miritila lon an ekiek. A nonom lon fanüapö tori ewe rän a püsin pwärala ngeni ekewe aramasen Israel.

1:5: 1.Kron 24.10

1:15: Num 6.3

1:17: Mal 4.5-6

1:19: Tan 8.16; 9.21

1:27: Mat 1.18

1:31: Mat 1.21

1:33: 2.Sam 7.12,13,16; Ais 9.7

1:37: Ken 18.14

1:48: 1.Sam 1.11

1:52: Hiop 5.11; 12.19

1:55: Ken 17.7; 1.Sam 2.1-10

1:59: Lif 12.3

1:76: Mal 3.1