GENESIS
Tukakinyen Book In GENESIS
Kalmen Genesis pa “mutawauk.” Book se inge fahkak ke orekla lun faclu nufon ac ma nukewa in acn engyeng uh, oayapa ke mutaweyen orekla lun mwet uh, mutaweyen ma koluk ac keok fin faclu, ac ke oakwuk lun God nu sin mwet uh. Genesis ku in kitakatelik nu ke ip yohk luo:
1) Chapter 1–11 Orekla lun faclu ac sramsram matu ke moul lun mwet uh. Pa inge ma fahkak kacl Adam ac Eve, Cain ac Abel, Noah ac sronot, ac Tower lun Babylon.
2) Chapter 12–50 Sramsram ke papa tumun mwet Israel meet ah, mutawauk kacl Abraham, su fal in akilenyuk ke lulalfongi lal ac akosten lal nu sin God. Na toko sramsram kacl Isaac wen natul, ac Jacob wen natul Isaac (pangpang pac Jacob “Israel”), ac ke wen singoul luo natul Jacob, su pa mutaweyen sruf singoul luo lun Israel. Oasr sramsram yohk kacl Joseph, sie sin wen singoul luo ah, ac sripa ma usalla Jacob ac wen natul wi sou lalos in muta Egypt.
Book se inge finne srumun yohk sramsram ke mwet uh, tuh ma se yohk oemeet kac uh pa ke ma God El oru. Book se inge mutawauk ke akpwayei lah God El orala kusrao ac faclu ac ma nukewa we, na saflaiyen book se inge fahkak ke wulela lun God lah El ac tia tari in nunku ke mwet lal. In book se inge nufon, ma se ma srumunyuk yohk kac uh pa God, su oru nununku lal ac kalyaelos su oru ma koluk. El kol ac kasru mwet lal, ac orala oakwuk lal nu selos oana lungse lal. Book matu se inge tuh simla in oakiya sramsram ke lulalfongi lun sou se, ac oayapa in karingin na tuh lulalfongi sac in tia wanginla.
Takla Lun Koanon Book Se Inge
Orekla lun kusrao, faclu, ac mwet uh 1:1—2:25
Mutaweyen ma koluk ac mwe keok 3:1–24
Adam me nu kacl Noah 4:1—5:32
Noah ac sronot sac 6:1—10:32
Tower lun Babylon 11:1–9
Shem me nu kacl Abram 11:10–32
Papa tumun mwet lulalfongi: Abraham, Isaac, Jacob 12:1—35:29
Fwilin tulik natul Esau 36:1–43
Joseph ac mwet lel 37:1—45:28
Mwet Israel in acn Egypt 46:1—50:26
1
Sramsram Ke Orekla Ma Nukewa
Ke mutawauk, ke God El orala kusrao, faclu, ac ma nukewa, faclu wangin lumah ac wangin koano. Lohsr matoltol afunla acn loal uh, ac Ngun lun God* Ngun lun God: kas Hebrew ke “Ngun lun God” oana “ku lun God,” ku “eng lulap sin God me”. apisya fin kof uh. Na God El fahk, “Lela in oasr kalem” — ac kalem uh sikyak. 2 Cor 4:6 God El insewowo ke ma El liye. Na El sraclik kalem liki lohsr uh, ac El pangon kalem uh “Len,” ac lohsr uh “Fong.” Ke safla eku sac na lotutang sikme — pa ingan len se emeet.
Ac God El fahk, “Lela in oasr sie lisrlisr lisrlisr: in oana tafun raun. inmasrlon kof uh, in sraclik kof uh liki kof uh.” 1:6–8 2 Pet 3:5 Ouinge God El orala lisrlisr se ac sraclik kof ma oan ye lisrlisr sac liki kof ma oan lucng liki lisrlisr sac. Na orekla oana. God El pangon lisrlisr sac “Yen engyeng uh.” Ke safla eku sac na lotutang sikme — pa ingan len se akluo.
Na God El fahk, “Lela kof ye acn engyeng uh in tukeni nu ke sie acn, tuh acn pao uh fah sikyak” — na orekla oana. 10 El pangon acn pao uh “Faclu,” ac kof ma toeni nu sie uh El pangon “Meoa.” Ac God El liye ma El orala tuh na wo. 11 Na El fahk, “Lela faclu in akkapye kain in mah nukewa ac kain in sak nukewa — na sikyak oana. 12 Ouinge faclu akkapyauk kain in sak nukewa, ac God El liye ma El orala tuh na wo. 13 Ke safla eku sac na lotutang sikme — pa ingan len se aktolu.
14 Na God El fahk, “Lela mwe kalem uh in sikyak yen engyeng uh in sraclik len liki fong, ac in akkalemye pacl in mutawauk lun len, yac, ac pacl in akfulat, 15 ac elos fah kalem inkusrao me ac tolak fin faclu” — ac ouinge orekla oana. 16 Ouinge God El orala kalem luo ma yohk uh: faht in leumi len, ac malem in leumi fong; El oayapa orala itu uh. 17 El oakiya kalem inge inkusrao in tolak fin faclu, 18 in karingin len ac fong, ac in sraclik kalem liki lohsr. Ac God El liye ma El orala tuh na wo. 19 Ke safla eku sac na lotutang sikme — pa ingan len se akakosr.
20 Na God El fahk, “Lela inkof uh in nwanala ke kain in ma moul puspis, ac lela yen engyeng uh in sessesla ke won.” 21 Ouinge God El orala ma moul lulap in meoa uh, kain in ma moul nukewa ma muta inkof uh, ac kain in won nukewa. Ac God El liye ma El orala tuh na wo. 22 El akinsewowoyalos nukewa ac fahk nu sin ma moul ma muta inkof uh elos in isus ac nwakla meoa, ac El fahk nu sin won in kapak ac puseni. 23 Ke safla eku sac na lotutang sikme — pa ingan len se aklimekosr.
24 Na God El fahk, “Lela faclu in oswe kain in ma orakrak nukewa; ma muna ac ma lemnak, yohk ac srik” — na orekla oana. 25 Ouinge God El oralosla nukewa, ac El liye ma El orala tuh na wo.
26 Na God El fahk, “Inge kut ac fah oru mwet uh: elos ac oana kut ac lumahlos ac oana lumasr. Ac fah oasr ku yorolos fin ik, won, ac ma orakrak nukewa, ma muna ac ma lemnak, ma yohk ac srik.” 1 Cor 11:7 27 Ouinge God El orala mwet uh, ac oralosla oana lumahl. El oralosla mukul ac mutan, Mt 10:4; Mk 10:6 1:27–28 Gen 5:1–2 28 ac akinsewowoyalos, ac fahk, “Kowos in isus fahko in pus, tuh fwilin tulik nutuwos fah fahsrelik nu fin faclu nufon ac leumi ma inge. Nga filikowosi in karingin ma moul nukewa inkof uh, won yen engyeng uh, ac ma orakrak nukewa ma moul fin faclu.” 29 Na God El fahk, “Nga akoela kain in mahsrik nukewa ac kain in fokinsak nukewa kowos in mongo kac, 30 a nu sin ma orakrak nukewa ac nu sin won nukewa nga akoela mah ac sra sak nu selos” — na orekla oana. 31 God El liye ma nukewa ma El orala tuh na wo. Ke safla eku sac na lotutang sikme — pa ingan len se akonkosr.

*1:2 Ngun lun God: kas Hebrew ke “Ngun lun God” oana “ku lun God,” ku “eng lulap sin God me”.

1:3 2 Cor 4:6

1:6 lisrlisr: in oana tafun raun.

1:6 1:6–8 2 Pet 3:5

1:26 1 Cor 11:7

1:27 Mt 10:4; Mk 10:6

1:27 1:27–28 Gen 5:1–2