12
Di heeu i di Laangi Sabad
(Mark 2.23-28; Luke 6.1-5)
Digi duai, Jesus gaa hana laa lodo di gowaa dogi laagau ‘wheat’ i di Laangi Sabad, gei ana dama agoago gu hiigai, gaa hagi nadau huwa laagau ‘wheat’ gaa gai.*Deuteronomy 23.25 Nia Pharisee ga gidee, ga helekai gi Jesus, “Meenei, mmada, au dama agoago e hai baahi gi tadau haganoho Laangi Sabad!”
Jesus ga helekai, “Goodou digi daulia di hai a David i di madagoaa o mee mo ono ehoo ne hiigai?*1-Samuel 21.1-6 Mee mo ono ehoo ne ulu gi lodo di hale o God, gaa gai nia palaawaa ala gu tigidaumaha gi God, gei di maa e hai baahi gi taganoho maa digaula gaa gai nia palaawaa aalaa. Go digau hai mee dabu la hua ala e mee di gai nia maa.*Leviticus 24.9 Goodou digi daulia nia haganoho Moses i di hai o digau hai mee dabu o di Hale Daumaha ala e oho nia haganoho o di Laangi Sabad, i di nadau ngalua i lodo nia Laangi Sabad huogodoo, gei digaula hagalee hala?*Numbers 28.9-10 Goodou gi iloo bolo ma di mee i ginei e koia e aamua i di Hale Daumaha! Di Beebaa Dabu e helekai boloo,
‘Au e hiihai hua gi nnangaahai humalia,
gei hagalee go tigidaumaha manu.’
“Maa goodou ga iloo tadinga di mee deenei, gei goodou ga deemee di hagahuaidu nia daangada ala digi hai nadau mee hala.*Matthew 9.13; Hosea 6.6 Idimaa, Tama Tangada la go di Tagi o di Laangi Sabad.”
Taane made dono lima
(Mark 3.1-6; Luke 6.6-11)
Jesus ga hagatanga i di gowaa deelaa, gaa hana gi lodo synagogee. 10 Taane made dono lima i golo. Hunu daangada e hiihai e haga huaidu a Jesus gii ihala ga heeu gi Mee, “Maa hagalee e hai baahi gi tadau haganoho maa tangada ga hagahili dana dangada magi i di Laangi Sabad?”
11 Jesus ga helekai, “Dolomaa tangada i goodou gaa doo dana siibi gi lodo di luwa llala i di Laangi Sabad, mee hagalee ga dahi aga a mee hagalimalima gi daha mo di luwa deelaa?*Luke 14.5 12 Tangada la koia e hagalabagau i di siibi! Deenei di mee Nnaganoho e dumaalia mai gi gidaadou gi hagamaamaa ina tangada i di Laangi Sabad.” 13 Jesus ga helekai gi taane made dono lima, “Holohia doo lima gi daha.”
Gei taane deelaa gaa holo dono lima, gei di lima o maa gu humalia, guu hai be dono lima dela i golo. 14 Gei nia Pharisee gaa hula, ga haga noho di nadau hai belee daaligi a Jesus gii made.
Tangada hai hegau a God ne hili aga
15 Jesus ga longono ia di hai baahi deenei, gaa hana gi daha mo di gowaa deelaa. Digau dogologo gaa hula dalia a Mee, ge Ia ga hagahili nia magi huogodoo digaula. 16 Gei Mee gaa bule gi digaula bolo gi hude hagi anga ina Ia gi nia daangada. 17 Mee ne helekai beenei bolo gi gila ai nia helekai a God mai baahi soukohp Isaiah, boloo,
18 “Deenei dagu dangada hai hegau ne hilihili
dela e aloho iei Au, gei e tene ginai Au.
Gei Au ga haga uda dogu Hagataalunga gi Mee,
gei Mee ga haga iloo ang gi nia henua huogodoo
di hai o dagu hagi aga.*Isaiah 42.1-4
19 Mee hagalee lagamaaloo,
be wolowolo, be haga hohooho i hongo nia ala.
20 Mee hagalee hadi gi daha di aalek dela guu biga,
be e diinai di malama dela gu dabadaba,
gaa dae loo gi dana hagagila aga di tonu gi aali.
21 Nia daangada nnenua huogodoo
ga hagadagadagagee gi dono ingoo.”
Jesus mo Beelzebul
(Mark 3.20-30; Luke 11.14-23)
22 Hunu daangada ne laha mai di nadau daane deegida ge e deemee di leelee gi Jesus, idimaa, di hagataalunga huaidu gu i ono lodo. Jesus ga hagahili di magi o maa, guu mee di leelee, gu gidee. 23 Digau dogologo gu goboina huoloo, ga heheeu, “Mee go Tama a David?”
24 Nia Pharisee ga longono di mee deenei, ga helekai, “Mee e hagabagi nia hagataalunga huaidu idimaa nadau dagi go Beelzebul ne dugu ang gi Mee di mogobuna e hai nia mee aanei.”*Matthew 9.34; 10.25
25 Gei Jesus gu iloo nia hagamamaanadu digaula, ga helekai, “Tenua dela e dee buni ono daangada ge e heheebagi, la hagalee mouli waalooloo! Di waahale be di madahaanau dela e dee buni ge e heheebagi, la ga mooho gi daha! 26 Maa nia hagabuulinga Setan ga heheebagi i nadau mehanga, malaa tenua o Setan la ga wwae lua, ga limalima dono mooho. 27 Goodou e hai bolo Au e hagabagi nia hagataalunga huaidu, idimaa Beelzebul ne dugu mai gi di Au di mogobuna di hagabagi. Malaa, koai dela ne wanga gi godou gau agoago di mogobuna e hagabagi nia hagataalunga huaidu? Nia mee ala e hai go digaula, le e haga modongoohia bolo goodou e hai gee. 28 Deeai, ma hagalee go Beelzebul, ma go di Hagataalunga o God dela ne dugu mai gi di Au di mogobuna e hagabagi nia hagataalunga huaidu i baahi nia daangada. Deenei le e haga modongoohia aga bolo Teenua King o God la gu i godou baahi.
29 “Deai tangada e mee di oho di hale o taane maaloo ga gaiaa nia goloo o maa ai, maa ia digi lawalawa ina a mee i mua, ga nomuli geia gaa mee laa di kae nia goloo o di hale o maa.
30 “Tangada dela hagalee madalia Au, le e hai baahi mai gi di Au. Tangada dela hagalee hagabudu madalia Au, geia e wweu gi daha nia maa.*Mark 9.40 31 Deelaa laa, Au e hagi adu gi goodou bolo nia hala huogodoo mo nnelekai huaidu huogodoo e mee di dumaalia ginai, gei di hala o di helekai huaidu hai baahi gi di Hagataalunga Dabu, e deemee di dumaalia ginai. 32 Tangada dela ga helekai huaidu i Tama Tangada, e mee di dumaalia ginai. Tangada dela ga helekai huaidu i di Hagataalunga Dabu, e deemee di dumaalia ginai, dolomeenei gaa hana hua beelaa.*Luke 12.10
Di laagau mo ono huwa
(Luke 6.43-45)
33 “Maa goodou gaa dogi di laagau tomo hagadubuagina, gei di maa gaa huwa humalia. Maa goodou gaa dogi di laagau tomo diliwoi, gei di maa gaa huwa huaidu. Goodou e iloo di laagau mai i ono huwa.*Matthew 7.20; Luke 6.44 34 Goodou e hai be nia gihaa. Goodou e helekai humalia, gei godou lodo le e huaidu! Idimaa, di ngudu o tangada le e helekai nia mee ala e honu i lodo dono manawa.*Matthew 3.7; 23.33; 15.18; Luke 3.7; 6.45 35 Tangada humalia e haga gila aga ana mee humalia, i mee e honu i nia mee humalia. Tangada huaidu e haga gila aga ana mee huaidu, i mee e honu i nia mee huaidu.
36 “Au e hagi adu gi goodou bolo i di Laangi Hagi aga, nia daangada huogodoo e hai gi haga modongoohia aga nadau balu helekai huogodoo ala ne hai. 37 Godou helekai le e hagi aga goodou, be goodou e donu, be e hala.”
Hiihai gi di mogobuna
(Mark 8.11-12; Luke 11.29-32)
38 Digau haga donudonu haganoho mono Pharisee ga helekai gi Jesus, “Tangada agoago, gimaadou e hiihai e mmada gi au mogobuna.”*Matthew 16.1; Mark 8.11; Luke 11.16
39 Jesus ga helekai, “Nia daangada dolomeenei gu huaidu huoloo gei gu hagalee manawa dahi! Goodou bolo Au gi heia dagu mogobuna? Di mogobuna e hai adu gi goodou ai, dela hua go di mogobuna ne hai gi soukohp Jonah.*Matthew 16.4; Mark 8.12 40 Di hai o Jonah nogo noho i lodo tinae o di iga damanaiee i nia laangi e dolu ge dolu boo, e hai be Tama Tangada, gaa noho i lodo di gelegele i nia laangi e dolu ge dolu boo.*Jonah 1.17 41 Di Laangi Hagi aga, digau o Nineveh ga tuu aga ga hagahuaidu goodou, idimaa, digaula guu huli gi daha mo nadau huaidu i di nadau longono ginaadou nia agoago a Jonah. Gei Au e hagi adu gi goodou bolo ma tangada i kinei koia e aamua i Jonah!*Jonah 3.5 42 Di Laangi Hagi aga, di king ahina o Sheba ga duu aga ga hagahuaidu goodou, idimaa, mee ne hanimoi hagamogowaa i dono henua, gaa hana loo gi longono ia nia agoago kabemee King Solomon. Gei Au e hagi adu gi goodou bolo tangada i kinei e koia e aamua i Solomon!*1-Kings 10.1-10; 2-Chronicles 9.1-12
Di hanimoi gi muli di hagataalunga huaidu
(Luke 11.24-26)
43 “Di madagoaa di hagataalunga huaidu ga ulu gi daha mo tangada, mee e heehee i lodo di anggowaa e halahala dana madagowaa e hagamolooloo ai, gei digi gidee, 44 gei mee ga maanadu i ono lodo boloo, ‘Au gaa hana gi di gowaa dela ne hanimoi iei au.’ Gei mee gaa hana ga ulu gi lodo ga gidee ia di gowaa la gu aadee, gu madammaa, gei gu benebene gi humalia. 45 Mee ga ulu gi daha, ga laha mai ana hagataalunga e hidu ala e huaidu gi nonua, gaa noho i lodo. Nomuli, tangada deenei koia ne huaidu i di matagidagi. Deenei di mee gaa hai gi digau huaidu dolomeenei.”
Tinana mo nia duaahina o Jesus
(Mark 3.31-35; Luke 8.19-21)
46 Jesus nogo helehelekai hua igolo gi nia daangada, gei tinana mo nia duaahina o maa ga dau mai gi tua di hale, e hiihai e heetugi gi Mee. 47 Tangada ga helekai gi Jesus, “Meenei, do dinana mo o duaahina i tua di hale e hiihai e heetugi adu.”
48 Jesus ga helekai anga, “Koai go dogu dinana? Koai go ogu duaahina?” 49 Gei Mee gaa hihi dono lima gi ana dama agoago, ga helekai, “Mmada! Aanei go dogu dinana mo ogu duaahina! 50 Tangada dela e haga gila aga di manawa o dogu Damana dela i di langi, deelaa go dogu duaahina daane, duaahina ahina, mo dogu dinana.”

*12.1: Deuteronomy 23.25

*12.3: 1-Samuel 21.1-6

*12.4: Leviticus 24.9

*12.5: Numbers 28.9-10

*12.7: Matthew 9.13; Hosea 6.6

*12.11: Luke 14.5

*12.18: Isaiah 42.1-4

*12.24: Matthew 9.34; 10.25

*12.30: Mark 9.40

*12.32: Luke 12.10

*12.33: Matthew 7.20; Luke 6.44

*12.34: Matthew 3.7; 23.33; 15.18; Luke 3.7; 6.45

*12.38: Matthew 16.1; Mark 8.11; Luke 11.16

*12.39: Matthew 16.4; Mark 8.12

*12.40: Jonah 1.17

*12.41: Jonah 3.5

*12.42: 1-Kings 10.1-10; 2-Chronicles 9.1-12